بدون شک صکوک یکی از مناسبترین و جذابترین نوآوریهای اندیشمندان اقتصاد و مالی اسلامی در سه دهه اخیر (به ویژه در چند سال اخیر) بوده و باعث گردیده است مباحث اقتصاد و مالی اسلامی که قبلا بیشتر جنبه نظری و علمی داشت، رویکرد کاربردی و تجاری بیابد و با استقبال چشمگیر سرمایهگذاران مسلمان و حتی غیرمسلمان مواجه شود. يكي از گونههاي صكوك، صكوك كوتاهمدت ميباشد كه اخيرا توسعه قابل توجهي در سطح بينالمللي يافته است و شناسائي و درك اين نوع از صكوك ضرورتي انكارناپذير براي محققين ايراني فعال در حوزه بانكداري اسلامي ميباشد.
با توجه به اين مهم، نشست «صكوك كوتاهمدت و كاربردهاي آن در بانكداري و مالي اسلامي» در تاريخ 1392/7/9 در محل پژوهشكده پولي و بانكي برگزار گرديد. سخنران اين جلسه جناب آقاي هومن ثابتي (وکيل پايه يک دادگستري و مشاور بينالمللي در طراحي صکوک) بودند.
در اين نشست، کاربرد ابزارهاي مالي کوتاهمدت منطبق با شريعت (صکوک) در نظام بانکي بررسي و تجربه کشور مالزي در انتشار اين نوع ابزارها معرفي شد. ابزارهاي مالي کوتاهمدت توسط بانکهاي اسلامي براي مديريت نقدينگي، توسط دولت براي تأمين مالي دولتي و توسط بخش خصوصي براي مديريت خزانه، تأمين وجوه و متنوعکردن سرمايهگذاريها و نهايتاً توسط بانک مرکزي براي سياستگذاري پولي و عمليات بازار آزاد و کمک به ايجاد ثبات مالي مورد استفاده قرار ميگيرند.
در صکوک کوتاهمدت منتشر شده در مالزي، ابتدا سبدي از داراييهاي مالي تشكيل شده و بر روي آن (بر اساس عقد وکالت) صکوک منتشر ميشود. اين سبد دارايي ميتواند شامل انواع مختلف اوراق بهادار مانند سهام، اوراق مشاركت و حتي انواع ديگر صكوك باشد. داشتن مطلوبيت براي بانک مرکزي و قانونگذاري، سازوکار اثربخش کشف قيمت و انتشار اوليه، زيرساخت بازار ثانويه و نقدشوندگي واقعي، تمهيدات قرارداد بازخريد منطبق با شريعت، عرضه و انتشار منظم، عرضه داراييهاي پايه مناسب به حد کافي، زيرساخت تسويه، تغييرات قانوني مورد نياز و از همه مهمتر ملاحظات شرعي در مناطق گوناگون از جمله مواردي هستند که در طراحي چارچوب انتشار صکوک کوتاهمدت بايد مدنظر قرار گيرند.
علاقمندان میتوانند جهت دریافت اطلاعات بیشتر به گزارش تفصیلی این نشست و پاورپوینت ارائه شده توسط سخنران جلسه که لینک آن در بخش ذیل قرار گرفته است، مراجعه فرمایند: