به گزارش پورتال بانکداری اسلامی، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی در شماره ۲۳ خود مقالهای با عنوان «بررسی فقهی قرارداد جعاله بانکی» به قلم صادق الهام منتشر کرده است.
در چکیده این مقاله میخوانیم:
«جعاله یکی از راههای معامله در فقه اسلامی است که از اهمیّت قابلتوجهی برخوردار میباشد. این راه که مانند دیگر معاملات از امضائات نه تأسیسات شارع است، در بسیاری از احکام از عرف پیروی مینماید. در عملیات بانکداری بدونربا تلاش شده تا از این راهکار بهعنوان یکی از طرق جایگزین برای قرض ربوی استفاده شود. در اینکه آیا میتوان جعاله را با حفظ تمام ارکان و شروط فقهی بهعنوان جایگزین قرار داد، در بین فقها اختلافاتی وجود داشته و در آثار خود اعم از کتب یا مقالات به برخی از ایرادات اشاره نمودهاند.
در این مقاله مختصر با نگاهی سریع و گذرا و با محوریت بررسی مواد قرارداد جعاله بانکی به این مهم پرداخته شده است. این تحقیق با روش کتابخانهای انجام گرفته و تلاش میشود به بررسی اجمالی شروط و ارکان جعاله در آراء مشهور فقهای امامی و سپس به تطبیق آن با آنچه در قرارداد مذکور آمده، پرداخته شود. تا معلوم گردد آیا آنچه در نظام بانکی در حال اجرا است با آنچه در فقه بیان گردیده، تطبیق میکند یا خیر؟ در نتیجه میتوان اینگونه بیان داشت که گرچه تمامی بندهای قرارداد دارای اشکال نیست اما برخی از بندهای آن مانند پیشپرداخت و یا عباراتی مثل بازگشت جعل که در دستورالعمل اجرایی آمده است، خالی از اشکال نبوده و در نتیجه نمیتوان آنچه را در حال اجرا بهعنوان راهکار جایگزین برای قرض ربوی در عملیات بانکی بدونربا است، را بهطور کامل راهی مناسب و مطابق موازین فقهی دانست. در نهایت اشارهای نیز به راهکارهایی برای حل این مشکل گردیده است و لیکن هدف در این مقاله بیان راهکار نبوده بلکه نشان دادن اشکالات فقهی موجود میباشد.»
علاقمندان میتوانند این مقاله را از این نشانی دریافت نمایند.