یحیی لطفی‌نیا (دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه مفید)
زمان دقیقی که اولین شاخص اسلامی به وجود آمد، مشخص نیست. به طور کلی اعتقاد بر این است که نخستین صندوق اسلامی در ژوئیه 1987 بعد از اعلام فتوا در صندوق سهام اسلامی توسط عادل محمد تقی عثمانی، صالح توگو و شیخ الطیب النجار ایجاد شد. در حالی که دیگران می‌گویند که آن با معرفی صندوق درآمد آمانا در سال 1986 در ایالات متحده آمریکا آغاز شده است. با این حال بعد از گذشت چند سال صندوق‌های سهام اسلامی در مقیاس وسیع در دسترس بودند، اما شاخص اسلامی برای کمک به رتبه‌بندی عملکرد صندوق وجود نداشت. برخی از مدیران صندوق از شاخص مالی سرمایه بین‌المللی مورگان استانلی (MSCI) استفاده کرده، به این معنی که بخش‌های مالی متعارف مانند بانک‌ها و شرکت‌ها بیمه را شامل نمی‌شد.
اگرچه، دیگر حوزه های غیرسازگار با شریعت مانند خوک، الکل، قمار و شرکت های با اهرم بالا محروم نشدند. بر عکس، برخی از مدیران صندوق برای سرمایه‌گذاری پرتفوی از معیار متوسط صنعت دوجونز یا استاندارد اند پورز به عنوان معیار استفاده کردند. از این رو، این نوع عمل اعتماد سرمایه‌گذاران در صندوق اسلامی را به دست نیاورد و در نتیجه ضرورت ایجاد شاخص اسلامی ضروری به نظر می‌رسد. طبق گفته صدیقی (2009) و رودنی ویلسون، نخستین شاخص اسلامی ساختارمند شد، حمایت شد، و منتشر شد. این شاخص تحت عنوان شاخص بازار اسلامی دوجونز، در فوریه سال 1999 در بحرین تأسیس شد، آن نخستین معیار برای پرتفوی مبتنی بر شریعت را در بر داشته است. پس از آن، بورس اوراق بهادار فایننشال تایمز پرتفوی شرعی در نوامبر 1999 با نام فهرست شاخص جهانی اسلام ایجاد کرد. در ضمن، در همان زمان، شاخص شرعی بورس اوراق بهادار کوالالامپور نیز راه‌اندازی شد.
حال با گذشت نزدیک به دو دهه از شکل‌گیری و ارایه نخستین شاخص‌های اسلامی، شاخص‌های متنوع و متعددی با رویکردهای مختلف از سوی سازمان‌ها و اشخاص مختلف ارایه شده است که به نوبه خود توانسته‌اند سهم تأمین مالی اسلامی از کل تأمین مالی جهانی را افزایش دهند.
منبع:
Sheila Nu Nu Hta , Zafar Abedeen, Syed Ahmed Salman, Towards Standardization of Shari’ah Screening Norms and Practices, International Journal of Humanities and Social Science Invention, Volume 2, Issue 11, November. 2013, P 26.