مجله اقتصاد و بانکداری اسلامی در شماره ۱۷ از سال پنجم خود مقالهای با عنوان «مشکلات بانکداری اسلامی در ایران با نگاهی به تجربه مالزی» به قلم سید جمال الدین محسنی زنوزی و زهرا جلیلی منتشر کرده است.
در چکیده این مقاله میخوانیم:
«گذشت چندین سال از تصویب و اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا، فرصت مناسبی برای مطالعه و ارزیابی آن است. توجه کارشناسی در ابعاد نظری و اجرایی بانکداری بدون ربای ایران نشان میدهد خلاها و اشکالاتی وجود دارد که میتوان با اصلاح و تکمیل آنها، گامهای موثری در اصلاح ساختار نظام بانکی برداشت.
یکی از اشکالات محوری که زمینهساز اشکالات نظری و اجرایی فراوانی در عرصهی بانکداری شده، تفکر جایگزینی یک به یک بانکداری بدون ربا با بانکداری متعارف ربوی است. اندیشهوران مسلمان از جمله طراحان بانکداری بدون ربای ایران، در صدد این بودند که الگوی جامع و واحدی طراحی کنند تا بتوانند جایگزین کامل بانکداری متعارف باشد و از این نکتهی اساسی غفلت کردهاند که اسلام با تحریم قرض ربوی، انواع معاملاتی را تایید کرده که در قالب واحدی نمیگنجند و هر یک، مقتضای خود را دارند. روشن است که جمع کردن این معاملههای متنوع با احکام و ضوابط گوناگون در قالب سازمان مالی به نام بانک، سبب پیچیده و مبهم شدن عملیات، صوری شدن قراردادها، بالا رفتن هزینههای نظارت و کنترل و سرانجام غیرکارا شدن نظام بانکی میشود.
این مقاله نشان میدهد که نظام بانکداری در ایران دارای مشکلاتی است و آنگونه که انتظار میرفته نتوانسته ربا را از معاملات خود حذف کند. در این رابطه مقایسهای بین تجربیات ایران و کشور مالزی صورت گرفته است. این مقایسه نشان میدهد که مشکلات فوق در بانکداری اسلامی مالزی هم وجود دارد. اما بدلیل وجود رقابت بین بانکهای اسلامی و متعارف ربوی و استفاده بیشتر از عقود اسلامی در بانکهای اسلامی مالزی، رضایت بیشتری از عملکرد بانکداری اسلامی در مالزی مشاهده میشود.»
علاقمندان میتوانند این مقاله را از این نشانی دریافت نمایند.