تصویب معاملات اوراق سلف خرید خودرو

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس از تصویب معاملات اوراق سلف خرید خودرو در شورای فقهی خبر داد و گفت: متقاضی می‌تواند تعداد مشخصی از خودرو در یک سبد است و تبدیل به اوراق می‌شود را به اندازه قیمت خودرو خریداری کند.

سید عباس موسویان دبیر کمیته فقهی سازمان بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاری فارس؛ با اشاره به بررسی امکان معاملات اوراق اختیار فروش قبل از خرید سهام در بورس (short selling) در چندین مرحله، عنوان کرد: به دلیل اشکال فقهی مدل های رایج این ابزار در بازارهای مالی دنیا ، امکان عملیاتی شدن آن در بازار سرمایه ایران وجود ندارد، اما مدل های جایگزین آن حدود سه سال پیش در حالی ارایه شد که در اجرا برای بازار سهام مشکل ایجاد می کرد. در نهایت طی سال گذشته مدل ساده تر و عملیاتی‌تر تحت عنوان ابزار اختیارفروش سهام همراه با آپشن بازخرید معرفی شد که این روش را متولیان بورس معتقدند کاملاً قابل اجرا است.

حجت‌الاسلام و المسلمین موسویان، درپاسخ به این پرسش که چرا ابزار اختیار فروش برای سبدگردان‌های بازار سهام هنوز عملیاتی نیست؛ گفت: هنوز بازار ثانویه بورس ایران به مرحله بلوغ نرسیده که احساس نیاز جدی به این ابزار شود، چرا که عمق بازار سهام ایران هنوز پایین بوده و از طرفی دستور‌العمل مقرراتی آن هنوز در حال بازنویسی و تدوین است.

وی از تصویب نهایی معاملات اوراق سلف خرید خودرو در شورای فقهی بورس خبر داد و گفت: پیش از این خودروساز می‌توانست خودروی خود را پیش فروش کند و در ازای دریافت بخشی از وجه خودرو در مدت زمان مشخص آن‌ را تحویل مشتری می‌داد که به دلیل وجود برخی محدودیت‌ها همه نیازهای کارخانجات خودروسازی و مشتریان را هم گاهی اوقات برآورده نمی‌کرد.

موسویان با بیان اینکه روش تامین مالی در روش پیش فروش خودرو همواره با محدودیت‌هایی مواجه بود‌، افزود: در این روش مشتری برای پیش خرید می‌بایست، به طو یکجا مبلغی را پرداخت می‌کرد، در نتیجه این موضوع تنها به خریداران واقعی خودرو منحصر می شد و کسانی که به این ابزار با دید سرمایه گذاری نگاه می کردند، نیز قادر به تحرک پویایی نبودند.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با اشاره به ساز و کار اوراق سلف خرید خودرو گفت: متقاضی می‌تواند تعداد مشخصی از نوع مشخصی از خودرو که در یک سبد سرمایه‌گذاری قرار داده شده  و تبدیل به اوراق بهادار می شود را خریداری کند. بطوریکه اشخاص می توانند مثلاً با پرداخت یک میلیون تومان در این بازار سرمایه‌گذاری کنند و به اندازه یک سی‌ام قیمت خودرو را خریداری و سپس در سررسید، این اوراق در بازار ثانویه بفروش رساند و سود ببرد و یا با نگهداری و جمع آوری تعداد مشخصی از اوراق‌، متقاضی دریافت تحویل خودرو باشد و یا اینکه اوراق خود را به خودرو ساز در سررسید واگذار کند.

وی ادامه داد: آپشن‌هایی با حق اختیار فروش کف و حق خرید خرید سقف برای خودرو ساز دیده شده که ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده تا چندان نوسان نداشته باشد و در عین حال بتواند برای سرمایه‌گذار قابل اطمینان باشد. بنابراین هر سرمایه‌گذاری می‌تواند با با یک سی‌ام قیمت خودرو یعنی حتی با یک میلیون تومان این اوراق را سرمایه‌گذاری کند.

موسویان درباره راه اندازی بازار آتی ارز نیز سخن گفت و افزود: کمیته فقهی پیش از این برای بازار ارز چند نوع معامله تصویب کرده بود ولی پس از آنکه راه اندازی بازار ارز عملیاتی نشد رویه بررسی‌های خود را کند کرد. در حال حاضر اما با طرح مجدد راه اندازی بازار آتی ارز در شورای عالی بورس؛ ضوابط شرعی راه اندازی بازار آتی ارز در کمیته فقهی اخذ شده و حتی آپشن (حق اختیار فروش) ارز نیزتصویب و تایید شده است.

عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: بر روی معاملات سوآپ ارزی نیز در کمیته فقهی بحث شده اما به دلایلی فعلا متوقف شده تا پس از راه اندازی بازار اتی ارز دوباره مورد بررسی قرار گیرد. در عین حال خرید و فروش و نسیه ارز ،سلف ارز و موارد دیگری نیز  دیده شده که می تواند به عنوان مقدمات راه اندازی  بازار آتی ارز قرار گیرد. در حال حاضر معاملات اوراق آتی ارز از مجوز کمیته فقهی برخوردار است و برای رشد و تکامل آن از بازار‌های دیگر هم می‌توان استفاده کرد.

موسویان درباره امکان راه اندازی اوراق قرض‌الحسنه و یا کارآفرینی در بورس عنوان کرد: یکی از بحث های جدی در بازارهای مالی امروز تبدیل دارایی‌ها به انواع اوراق بهادار است. در رابطه با اوراق قرض الحسنه نیز در کمیته فقهی بورس بحث های فقهی و آیین‌نامه و مقررات آن در حالی مطرح و تصویب شده که در نوع بخش پولی کشور چندان آشنایی با بحث بازارهای مالی مدرن وجود ندارد و مباحث تبدیل دارایی‌ها به اوراق بهادار و انواع خدماتی که می‌تواند به صنعت بانکداری کمک کند از جمله اینکه منابع اعطایی به سرعت باز گردد و دوباره بانک‌ها بتوانند با همان نرخ ها در بخش انتفاعی و یا قرض‌الحسنه به کار ببرند؛ متاسفانه چندان شناخته شده نیست و اطلاعات کمی در این بخش وجود دارد.

وی افزود: باید ابزارهای جدید مالی به بانکداران کشور معرفی شوند منتهی تا اینکه ابزاری شناخته شود و تبدیل به آیین‌نامه و مقررات و عملیاتی شود مدیر بانک از مسئولیت خود خداحافظی کرده است. موضوع راه‌ اندازی کارت اعتباری مرابحه از زمانی که مطرح شد تا به امروز که عملیاتی شده بیش از یک دهه از آن می‌گذرد، یعنی از آن روزی که کارت اعتباری به شکل یک مقاله در بانک مرکزی ارایه و مورد تایید قرار گرفت تا به امروز که تعدادی از بانک‌ها آن را شروع و جواب گرفته‌اند. البته برخی دیگر به دلیل ضعف بخش الکترونیکی خود هنوز قادر به عملیاتی کردن آن نیستند، بنابراین برای عملیاتی شدن ابزارهای مالی باید از هدر رفتن زمان جلوگیری کرد.