پژوهشکده پولی و بانکی گزارش نشست «نقد و بررسی پیشنویس طرح قانون عملیات بانکی بدون ربا» را منتشر کرد. در مقدمه این گزارش که به همت جمعی از پژوهشگران گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی تهیه شده است میخوانیم:
«پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بهمنظور حذف ربا از عملیات بانکی، قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال ۱۳۶۲ تصویب و برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر، بهطور سراسری در کشور اجرا شد. با وجود دقتهای صورتگرفته در تدوین این قانون، برخی مشکلات بهویژه در اجرای قانون همچنان به قوت خود باقی است و با وجود آنکه بنا بود پنج سال پس از تصویب بازنگری شود، هنوز هم با گذشت بیش از سه دهه از تصویب آن، این امر محقق نشده است.
یکی از اقداماتی که بهتازگی بهمنظور اصلاح شبکه بانکی برای حرکت بهسمت تحقق بانکداری اسلامی صورت گرفته، طرح بازنگری اساسی قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) است که با قید یک فوریت در جلسه مورخ ۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ با امضای ۲۱ نفر از نمایندگان در قالب شش فصل و ۶۷ ماده تصویب شد. بهدلیل اهمیت انطباق عملیات بانکی با موازین شریعت، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی تصمیم گرفت با برگزاری نشستهایی این طرح را ‐ بهویژه از منظر کارشناسان بانکی ‐ نقد و بررسی کند.
اولین نشست با موضوع «اهداف و وظایف نظام بانکی و تجهیز منابع پولی» که مربوط به فصلهای ۱ و ۲ از این طرح است، در تاریخ ۱۰ تیر ۱۳۹۴ در پژوهشکده پولی و بانکی با حضور صاحبنظران نظام بانکی برگزار شد. در این نشست، پس از سخنرانی حجتالاسلام سیدعباس موسویان درباره دو فصل اول پیشنویس قانون جدید، آقایان ابوالفضل اکرمی (مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی)، یداله اثنیعشری (صاحبنظر حقوقی)، حمید قنبری (رئیس گروه پژوهش دعاوی و قراردادهای بینالمللی بانک مرکزی)، مصطفی السان (صاحبنظر حقوقی) و سیدعلی مدنیزاده (مدیر گروه مدلسازی پژوهشکده پولی و بانکی) دیدگاههای خود را درباره آن مطرح کردند.
دومین نشست با موضوع «تخصیص منابع» در تاریخ ۲۲ تیر ۱۳۹۴ با حضور اساتید و صاحبنظران برگزار شد. در این نشست، ابتدا حجتالاسلام محمدحسین حسینزاده بحرینی (نماینده مجلس شورای اسلامی) توضیحاتی در خصوص فصل سوم پیشنویس قانون جدید عنوان کرد و سپس آقایان غلامحسین عربیه (مدیر بررسیهای حقوقی بانک مرکزی)، مهرداد سپهوند (مشاور بانک مرکزی)، حمید قنبری، کامران ندری (مدیر گروه بانکداری اسلامی) و خانم ارغوان فرزین معتمد (رئیس اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل صندوق ضمانت سپردهها) به بیان نظرهای خود پرداختند. در این نشست، سیدکاظم صدر (صاحبنظر حوزه اقتصاد اسلامی) نیز حضور داشت.
سومین نشست با موضوع «وصول مطالبات» در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۴ در پژوهشکده پولی و بانکی با حضور اساتید و صاحبنظران برگزار شد. در آغاز این نشست، حجتالاسلام سیدعباس موسویان به بیان توضیحاتی پیرامون فصل ۴ از پیشنویس قانون جدید پرداخت سپس، خانم مهشید شاهچرا (عضو هیئتعلمی پژوهشکده پولی و بانکی) و آقایان فرشید عظیمی (رئیس دایره اوراق بهادار اداره اعتبارات بانک مرکزی)، امیرحسین امینآزاد (مدیرکل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری بانک مرکزی)، کوروش پرویزیان (مدیرعامل بانک پارسیان) و حمید قنبری دیدگاههای خود را مطرح کردند.
چهارمین نشست با موضوع «بانک مرکزی» در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۴ برگزار شد. در این جلسه، ابتدا حجتالاسلام محمدنقی نظرپور (عضو هیئتعلمی دانشگاه مفید) توضیحاتی در خصوص فصل ۵ از پیشنویس قانون جدید مطرح کرد (با تأکید بر دو بحث سیاستگذاری پولی و نظارت شرعی) و سپس آقایان علی ارشدی، مصطفی السان، فرهاد نیلی، محمدحسین رحمتی و محمدهادی مهدویان به بیان دیدگاههای خود پرداختند.
گزارش حاضر چکیدهای از اهم مطالب و نتایج کلیدی این نشستهاست. بدیهی است دیدگاههای مطرحشده بازتاب آرای حاضران بوده است و بههیچوجه دیدگاههای رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا پژوهشکده پولی و بانکی را منعکس نمیکند. همچنین طرح این دیدگاهها بهمعنی توافق همه حاضران در مورد کلیه نکات نیست. بهمنظور آشنایی با محتوای طرح پیشنهادی، متن کامل این طرح در پیوست آمده است.»
علاقمندان میتوانند متن این گزارش نشست را از این نشانی دریافت نمایند.