عمليات بازار باز در چارچوب بانكداري بدون ربا؛ مطالعه موردي: اسناد خزانه اسلامي
پس از برگزاری ده نشست از سلسله جلسات نقد پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی، پژوهشکده پولی و بانکی یازدهمین جلسه را با عنوان «عمليات بازار باز در چارچوب بانكداري بدون ربا؛ مطالعه موردي: اسناد خزانه اسلامي» در روز دوم تير ماه سال جاری با ارائه حسین بازمحمدی، کارشناس اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی و با حضور آقایان دکتر سید عباس موسویان، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دکتر سید رحمت‌اله اکرمی، معاونت نظارت مالی و خزانه‌داری کل کشور به عنوان اعضای هیئت رئیسه برگزار کرد. هدف از برگزاری این جلسه ایجاد تضارب آراء میان محققان در رابطه با موضوع اسناد خزانه اسلامي و امكان‌سنجي استفاده از آن جهت سياست‌گذاري پولي بود. در واقع سوال اصلي این نشست آن بود كه آيا امكان طراحي اسناد خزانه در چارچوب اسلامي وجود دارد. محتواي مورد نقد در اين جلسه تلاش نمود تا ابعاد مختلف بحث را مورد شناسائي قرار داده و با بررسي راهكارهاي مختلف، به ارائه روشي بپردازد كه هم به لحاظ اقتصادي و هم به لحاظ فقهي امكان عملياتي شدن داشته باشد.
در این جلسه ابتدا آقاي بازمحمدي، مهمترين يافته‌هاي تحقيق خود را ارائه نمود و پس از آن اعضای هیئت رئیسه و برخی از حاضرین به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند. آقاي بازمحمدي در ارائه خود به این نکته اشاره کرد كه در ادبيات مالي، اسناد خزانه، اوراق بهاداري هستند که نشان دهنده تعهد ناشر (عموماً دولت‌ها) به بازپرداخت مبلغ اسمي آن‌ها در آينده مي‌باشند. اين اوراق كه به پشتوانه تعهد و اعتبار دولت‌ها منتشر شده و معاف از ماليات مي‌باشند، بدون سود عرضه مي‌شود اما در زمان فروش، دولت‌ها آن‌ها را ارزان‌تر از مبلغ اسمي به خريداران مي‌فروشند. با توجه به اينكه به دليل حرمت ربا، امكان انتشار اسناد خزانه به شيوه متعارف آن در نظام مالي اسلامي وجود ندارد، در این تحقيق الگويي اسلامي جهت استفاده از اين ابزار در چارچوب اسلامي طراحي شد و ابعاد مختلف آن مورد بحث قرار گرفت. توسعه بازار اسناد خزانه اسلامي علاوه بر اينكه به تامين مالي دولت كمك شاياني مي‌كند، به بانك مركزي نيز اجازه مي‌دهد تا با ورود در بازار ثانويه اوراق، به اعمال سياست‌هاي پولي مورد نظر اقدام ورزد.
علاقمندان می توانند جهت مشاهده گزارش مبسوط جلسات قبلی به این لینک مراجعه فرمایند.
